Szkoda na osobie – jaka wysokość odszkodowania w świetle artykuł 444 Kodeksu cywilnego

Bardzo często jest tak, że poszkodowani nie mają wiedzy, jakie uprawnienia im przysługują, a z całą pewnością nie mają wiedzy, w jaki sposób określić ich wysokość. Przedmiot niniejszego artykułu nie wyczerpuje w całości zagadnień związanych ze szkodą na osobie i wysokości odszkodowania z tego tytułu. Ma natomiast przybliżyć czytelnikowi, co może zostać uwzględnione w przypadku wystąpienia z roszczeniem z artykułu 444 ustawy Kodeksu cywilnego.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że odszkodowanie obejmuje wszelkie koszty, jakie powstały w związku z uszkodzeniem ciała czy rozstrojem zdrowia poszkodowanego. W katalogu ww. kosztów wymienić należy takie koszty jak: koszty lekarza, z tytułu udzielonej opieki i konieczności pielęgnacji, prowadzenia rehabilitacji, przejazdu poszkodowanego z miejsca zdarzenia do szpitala, lekarstw, a nawet koszty zaadaptowania lokalu.

Natomiast odszkodowanie nie obejmuje kosztów zabiegów, zgodnie bowiem z przyjętą linią wszelkie wydatki poniesione przez poszkodowanego, które następnie zostaną objęte zasądzonym odszkodowaniem, muszą pozostawać w związku przyczynowym z uszczerbkiem na zdrowiu, jakiego poszkodowany doznał.

Ciekawostką jest to, że poszkodowany może żądać zwrotu poniesionych kosztów w związku z koniecznością przeprowadzenia konsultacji ze specjalistą z danej dziedziny czy też w związku z leczeniem w klinikach medycznych znajdujących się poza terytorium kraju. Istotne jest to, aby poszkodowany wykazał, że konieczność leczenia za granicą wynika z tego, że w kraju nie ma specjalistycznych urządzeń czy personelu, jaki jest wymagany w związku z leczeniem oraz że dzięki leczeniu w zagranicznej klinice powrót do zdrowia będzie szybszy, chociażby z uwagi na stosowane metody leczenia czy używany sprzęt.

Powyższy wywód ma na celu pokazać, że poszkodowany nie ma obowiązku korzystania z leczenia, które refundowane jest przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Jest natomiast uprawniony do usunięcia w sposób możliwe najszybszy skutków, jakie powstały w związku ze zdarzeniem.

Odszkodowanie obejmuje również koszty nauki nowego zawodu, jeżeli poszkodowany w skutek wypadku został inwalidą i nie może wykonywać już pracy, jaką przed wypadkiem świadczył.

Z drugiej zaś strony poszkodowany nie może domagać się zwrotu wydatków obiektywnie niepotrzebnych, których czynienie wynikało jedynie z subiektywnych wyobrażeń o stanie zdrowia. Chodzi tutaj na przykład o przypadki, gdzie stan zdrowia nie wskazuje na potrzebę uzyskania specjalistycznej opieki zdrowotnej czy specjalistycznych konsultacji. Inaczej mówiąc: wszelkie koszty, które nie są konieczne z punktu widzenia stanu zdrowia poszkodowanego wypadkiem, nie będą podlegały zwrotowi i nie będzie można ich dochodzić na drodze sądowej.

Dodatkowo jeżeli poszkodowany w wyniku wypadku utracił częściowo lub całkowicie zdolność do wykonywania pracy wówczas może ubiegać się o zasądzenie renty na jego rzecz. Celem renty jest wyrównanie uszczerbku, jaki powstał w związku z faktem niemożności wykonywania pracy zarobkowej jak w okresie przed zdarzeniem. Renta może zostać również przyznana, jeżeli zwiększyły się potrzeby poszkodowanego, a także zmniejszyły się widoki powodzenia na przyszłość. Taka renta zasądzana jest w przypadku, gdy małoletni jest osobą niepełnoletnią czy też niepracującą. Celem tej renty jest pokrycie kosztów powstałych z konieczności sprawowania długotrwałej opieki, zakupu sprzętu rehabilitacyjnego czy leków, które podawane są cyklicznie.

Niezwykle ważne i istotne jest to, że w przypadku, gdy w chwili wydawania wyroku nie można ustalić w sposób jednoznaczny rozmiaru szkody sąd może przyznać poszkodowanemu rentę tymczasową. Ma to miejsce, gdy co do zasady szkoda została wykazana, ale na tym etapie postępowania nie da się ustalić rozmiaru uszczerbku na zdrowiu. Przepisy nie wskazują terminu, na jaki renta ma być przyznana. Niemniej jednak, w razie ustalenia, że przyznana renta nie wyrównuje uszczerbku, jaki powstał w związku z przyznaniem reny niższej niż należna, poszkodowany może w odrębnym procesie domagać się przyznania renty, o której mowa w artykule 444 § 2 Kodeksu cywilnego. Natomiast w sytuacji, gdy renta tymczasowa przyznana poszkodowanemu okazała się przewyższać wyrządzoną szkodą, wówczas roszczenie o zwrot powstałej z tego tytułu nadwyżki jest niedopuszczalne.

Opracował:
Sebastian Wojciechowski
Triconsult Mielcarek Wojciechowski